Wat is een leerbaarheidsonderzoek?

Het leerbaarheidsonderzoek richt zich op de leerbaarheid van kinderen en jeugdigen met multidimensionale problematiek. Het leerbaarheidsonderzoek is gebaseerd op het gedachtengoed van dr. H. van Loon, kinder- en jeugdpsychiater*.

Om te komen tot het methodisch onderzoeken van de leerbaarheid zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:

1. Het gaat niet om het doen van een psychologisch of psychiatrisch onderzoek, er kan wel aanvullend onderzoek plaatsvinden indien dat nodig is. Maar wat niet nodig is, is niet nodig!
2. Het gaat niet om het inventariseren van wat een leerling ‘niet’ kan, maar om wat een leerling nog wel kan leren en wat hiervoor nodig is en vooral hóe.
3. Het gaat om het in lijn krijgen van de kennis en ervaring opgedaan rondom deze leerling in het verleden én heden en de verwachtingen ten aanzien van de toekomst.

Het gaat erom een heldere uitspraak te kunnen doen over de rol die de leerling zelf, zijn of haar ouder(s)/verzorger(s), zijn of haar leerkracht en de context van de school spelen.

Het gaat om een interactief en creatief proces waarin integratie ontstaat tussen alle betrokkenen bij het leerproces (leerling, ouder(s)/verzorger(s), leerkracht, orthopedagoog, behandelaars en andere relevante betrokkenen).

Het denkmodel is aanvullend op alle bestaande onderzoeken en derhalve niet vervangend voor andere onderzoeksmethodieken. Het leerbaarheidsonderzoek is een praktijkgericht onderzoek. Het niveau van regulatieontwikkeling wordt als ‘waarnemingskader’ in kaart gebracht.

Concreet ziet het traject van een leerbaarheidsonderzoek door schoolpsycholoog 010 er als volgt uit:

• Intake waarbij in een gezamenlijk overleg de doelen van het onderzoek worden vastgelegd, in ieder geval ouders en school zijn daarbij aanwezig en stemmen samen in met doelstelling
• Fase van planning en dossieronderzoek. In deze fase worden praktische afspraken gemaakt over de data /plekken van de interviews en (zo nodig) de observaties. Ouders en school overhandigen in deze fase ook het (digitale) dossier van de leerling aan de onderzoeker;
• Uitvoerende fase van interviews, observaties en dossieronderzoek;
• Terugkoppeling van het leerbaarheidsonderzoek aan degenen die ook bij de intake vertegenwoordigd waren. In deze terugkoppeling wordt de rapportage gezamenlijk vastgesteld en worden doelen en acties geformuleerd voor de toekomst. Voor de school kan dat betekenen dat het OPP concreet kan worden gevuld;
• Afsluiting van het leerbaarheidsonderzoek en overdracht rapportage.

* Verhoeven & Anderson-Boers (2008) Passend Onderwijs en passende zorg voor álle leerlingen. De leerbaarheid van gedragsmoeilijke leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs. ACTB/onderwijsconsulenten+, Den Haag. ISBN: 978-90-79405-02-2.